Het fipronilschandaal uit 2017 zal niet snel vergeten worden (1). De aanwezigheid van fipronil werd ineens aangetroffen in eieren van een aantal bedrijven. Fipronil is een bestanddeel van vlooienmiddelen en mag niet worden gebruikt bij voedselproducerende dieren zoals de kip (2). Alsnog is de fipronil via schoonmaakmiddelen (bestrijdingsmiddelen tegen bloedluis) terecht gekomen in de kippenstallen. Vervolgens is het in de kip terecht gekomen en uiteindelijk in het ei.
Humus is in staat fipronil te binden in een waterige experimentele omgeving en zo is er in de praktijk onderzoek gedaan bij bedrijven die te maken hadden met een te hoog fipronil(som)gehalte. Alle bedrijven zijn vrijgegeven nadat er is gestart met het voeren van humus. Na 45 dagen was het fipronilgehalte onder 0,005 mg/kg. De ervaring van een voerleverancier die humus door zijn voer mengt, is dat het bij 10-20 bedrijven de indruk gaf inderdaad bij te dragen aan het versnellen van de eieren fipronil vrij te krijgen. Het lijkt er dus op dat door inzet van humus minder ‘nieuwe’ fipronil in de eieren terechtkomt. Het zou daarom een aanvullend hulpmiddel kunnen zijn om het fipronil-gehalte in de eieren, maar wellicht ook in de kip zelf terug te dringen.
Deze positieve uitkomst spoorde aan om uitgebreider onderzoek te doen naar het effect van humus in de vette omgeving van de darm in kippen. Uit dit onderzoek bleek dat de fipronil in het buikvet van de kippen niet te verwijderen was met humus. Dit hoeft niet meteen te betekenen dat humus weinig effect heeft in het verwijderen van fipronil in het buikvet, want fipronil wordt uitgescheiden via de mest en aangezien de kippen hun eigen mest opeten, kan dat ertoe leiden dat het fipronilniveau in het buikvet van de kip niet verandert. Dit betekent dat hygiëne een belangrijke rol speelt als fipronil verwijderd moet worden. Echter bevatten de eieren geen fipronil meer.