Uit verschillende onderzoeken met dieren blijkt dat humussubstanties een positief effect hebben op de werking van het maagdarmstelsel.
De toediening van humussubstanties had bijvoorbeeld positieve effecten op de structuur van het darmepitheel van ratten. Dit was te zien aan langere darmvilli, diepere crypten en een hogere concentratie hydroxyproline (een bouwsteen van collageen en mogelijk een indicator voor sterker bindweefsel).
Daarnaast zorgden de humussubstanties voor een efficiënter gebruik van nutriënten (7). Onderzoek met andere diersoorten, zoals varkens en kippen, laat ook zien dat humussubstanties via het voer of drinkwater een rol kunnen spelen in het bevorderen van een efficiënter gebruik van voedingsstoffen (8-13).
Bovendien zijn er indicaties dat humussubstanties zowel een preventieve als een helende werking kunnen hebben op beschadigingen in het maagdarmkanaal. Bij ratten die preventief een preparaat met o.a. humussubstanties kregen toegediend, waren experimenteel geïnduceerde beschadigingen van de maagwand (door ethanol) namelijk significant kleiner. Daarbij versnelde de toediening van het preparaat ook het helingsproces van geïnduceerde maag- en darmzweren (14).
Maag- en darmzweren lijken goed te behandelen met humussubstanties.
De arts schrijft doorgaans ranitidine voor. Dit is een maagzuurremmer. Doordat er minder zuur in de maag is, kan het maagslijmvlies genezen.
In een onderzoek waarin de controlegroep met ranitidine werd behandeld, werd geen verschil gemeten in de effectiviteit van humuszuren enerzijds en de ranitidine anderzijds. In de groep die met humussubstanties was behandeld, was het aantal bij wie de klachten terugkeerden, lager dan in de controlegroep die met ranitidine was behandeld. (15)
Ontstekingsziektes van de darm (inflammatory bowel disease, IBD) zijn chronische aandoeningen van het maagdarmkanaal. Hieronder vallen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.
Colitis ulcerosa is een ontsteking van de dikke darm waarbij symptomen kunnen voorkomen zoals diarree, bloedverlies, koorts en buikpijn. Er is geen duidelijke oorzaak van colitis ulcerosa maar één van de factoren die aan de ziekte kunnen bijdragen is een verstoorde darmflora. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door antibioticagebruik of chemokuren. Er ontstaat dan een abnormale afweerreactie in de slijmvliezen van de darm tegen de bacteriën. (16)
Daarnaast heeft onderzoek aangetoond dat er bij IBD een verhoogde productie van vrije radicalen is en een lage concentratie van antioxidanten. De oxidatieve stress die hierdoor ontstaat zou een rol kunnen spelen in de aantasting van de darm en dus de vorming van IBD. (17,18)
Uit Chinese onderzoeken blijkt dat humussubstanties effectief zijn in de behandeling van colitis ulcerosa. Veel patiënten beleefden een vermindering van klachten.
In één onderzoek werd het effect gemeten van fulvinezuur, natriumhumaat (ook een humussubstantie) en een cocktail van reguliere medicatie (furazolidone, cortisone, een multivitamine B8 pil, novocaine). De behandeling met natriumhumaat en met fulvinezuur leek een beter effect te hebben dan reguliere medicatie. Daarnaast had fulvine- en humuszuur een gunstig effect op de behandeling van bloedingen, oedeem en zweren. (19)
Niet alleen op IBD, maar ook op prikkelbare darmsyndroom (irritable bowel syndrome, IBS) lijken humussubstanties een gunstig effect te hebben. Een middel met als hoofdbestanddeel leonardiet (een complex van hoog- en laag- moleculair gewicht humussubstanties) had een significante vermindering van klachten in vergelijking met de controlegroep. (20) Uit verder onderzoek moet blijken of het effect inderdaad vooral door de leonardiet werd verkregen, en hoe het zou kunnen werken.
